Kinderdrorp Neerbosch
Op een heerlijke nazomerse zonnige dag ben ik onderweg naar Huub Janssen die in het kleinste dorpje van Nijmegen -Lindenholt woont; Kinderdorp Neerbosch. Ik ben benieuwd waar deze reis mij vandaag heen mag brengen.
Wanneer ik arriveer op de plaats van bestemming word ik zeer hartelijk en gastvrij ontvangen door Huub en Ria Janssen, bewoners van voormalig Kinderdorp Neerbosch. Zittend in de tuin met een werkelijk adembenemend uitzicht van een heel mooi stukje Lindenholt ben ik nieuwsgierig en geïnteresseerd naar hun verhaal.
Ria begint met vertellen dat zij hier bijna 50 jaar geleden zijn komen wonen. In die tijd waren de huizen alleen bestemd voor het personeel dat werkzaam was in de jeugdzorg waarop zij haar relaas vervolgt dat Huub hier begonnen is als groepsleider. Mijn interesse is meteen gewekt en ik word meegenomen in het verhaal;
’’ De kinderen kwamen overal vandaan, veelal vanuit de andere kant van het land, vooral uit de grote steden. Het waren niet alleen weeskinderen maar ook kinderen met gedragsproblematiek en ongehuwde moeders. Ze woonden hier in gezinshuizen en gingen in de vakanties naar huis. Als je niet naar huis kon werd je uitgenodigd voor een feestdag bij de groepsleiders thuis waarmee de kinderen dan bijvoorbeeld een kerstdag doorbrachten. Het personeel besefte heel goed hoe belangrijk deze dagen waren”.
Huub sluit zich aan bij het gesprek en belangstellend vraag ik hem hoe het voelde om gedurende zijn loopbaan op deze bijzondere plek te wonen en hoe dat nu voor hem is; ‘’Ik heb altijd met plezier op Kinderdorp Neerbosch gewoond. De jongeren zijn niet alleen werk, maar een onderdeel van mijn leven. Vroeger genoot ik van het bruisende leven op dit terrein. Nu is het een plek vol dierbare herinneringen’’.
Wandeling
Met als startpunt het huis van Huub en Ria beginnen we onze wandeling in de levende geschiedenis.
Huub vertelt dat het hele dorp zelfvoorzienend was. Niets hoefde van buitenaf te komen. Het dorp had zijn eigen scholen. Het gebouw van het voortgezet onderwijs bestaat nog steeds. In de huidige versie bekend onder de naam Kristallis. Ook over vervolg onderwijs was nagedacht. Zo konden jongens bijv. in leer bij de schoenmaker of kledingmaker. Tevens was het dorp voorzien van een eigen zwembad en sportfaciliteiten.
Ik vraag aan Huub hoe de buitenwereld het dorp zag. Huub legt uit dat het een beetje gezien werd als een soort van kamp maar dat zij heel erg open in de communicatie naar buiten stonden. Zo werd de klas van een ‘’Weeskind’’ ook uitgenodigd om een kijkje te mogen nemen in het Kinderdorp.
We vervolgens onze weg langs het Kerkje wat nu het Lindenhout Museum is geworden. Huub vertelt dat daar in de dagen van weleer vanaf de kerk een weg liep die uitkwam op het kanaal. Mijn oog valt op een paviljoen, in het verleden een gezinshuis. Ieder stukje van het dorp heeft historie. Hij laat mij het Weeshuis zien. Zowel de kinderen als begeleiding sliepen vroeger op een slaapzaal. Later hadden de kinderen meer privacy door er compartimenten van te maken. We lopen langs een paar schattige witte huisjes. In een van de huisjes had de kleermaker zich gevestigd. Aan mijn rechterhand ligt het Maagdenhuis waar een deel van de groepsleiding woonde
Door de verhalen van Huub begint de omgeving steeds meer te leven. Je krijgt een beeld van hoe het dorp er vroeger heeft uitgezien, en proef je de sfeer die er ooit gehangen heeft in het kleinste dorpje van Nijmegen.
De naam ‘’Weeskinderen’’ heeft een negatieve lading. In het gesprek met Huub kom ik er achter dat er ook veel kinderen geweest zijn die hier een fijne tijd beleeft hebben en op latere leeftijd hier teruggekomen zijn om aan hun kleinkinderen een stukje geschiedenis te laten zien en ervaren.
Anno 2021 is de hulpverlening van de oorspronkelijke organisatie naar de steden vertrokken. Andere zorginstanties zijn op het terrein gekomen maar de resten van wat ooit het kinderdorp Neerbosch was zijn nog duidelijk herkenbaar en aanwezig.
Mijn reis eindigt op de begraafplaats van Kinderdorp Neerbosch. In de schaduw van de wilg sta ik bij het graf waar de oprichters Johannes van ’t Lindenhout en Hendrina Sipman zijn begraven bij wie het allemaal begonnen is.
Tekst en foto's: Kim van Rossum, Huub Janssen
en Stichting Memento Mori